PHỎNG VẤN NIAL FULLER – BẬC THẦY PRICE ACTION CỦA AUSTRALIA

1. Anh đến với nghiệp trading như thế nào？

Khi tôi 16 tuổi, giảng viên dạy môn kinh tế ở trường đại học đã bảo chúng tôi nên tìm hiểu về thị trường chứng khoán, ông ấy tổ chức một cuộc thi về giao dịch chứng khoán, kể từ lúc đó tôi cảm thấy trade stock rất thú vị. Đến năm 18 tuổi, tôi đã thực sự cảm thấy đam mê với việc giao dịch thị trường tài chính.

Thực tế là đúng ngày sinh nhật năm 18 tuổi, tôi đã đặt thử một lệnh trade real, thời điểm đó tôi đã trade đủ thứ từ stock đến options và sau đó là chuyển sang futures và currency (forex). Trở lại thời điểm đó, tôi thực sự đã đọc rất nhiều cuốn sách về trading, bất kì website nào tôi có thể biết tới, tôi đã học tất cả mọi thứ tôi tìm thấy.

2. Anh có thể cho tôi biết một cái nhìn khái quát để giúp tôi hiểu cách mà anh kiếm tiền trên thị trường như thế nào không？

Nếu bạn xem qua trang của tôi sẽ thấy tôi thường đề cập đến price action trading, điều này có nghĩa là khi tôi trade, tôi chỉ dùng naked chart – chart trơn thôi, và không có gì xuất hiện trên chart ngoài các cây nến đen trắng, một vài đường kẻ để thể hiện các mốc kháng cự - hỗ trợ. Cơ bản thì tôi chỉ nhìn dữ liệu giá với dạng thô nhất và tôi xem các tín hiệu price action để giúp tôi tìm điểm vào lệnh, và một số thứ khác. Đặc biệt, khi tôi xác định được một con trend, tôi sẽ bắt đầu đi tìm các vùng kháng cự - hỗ trợ gần đó, các vùng swing high – swing low (điểm đảo chiều đỉnh – đảo chiều đáy) quan trọng. Sau đó, tôi kết hợp với các tín hiệu price action để vào lệnh. Ba yếu tố trên là những thứ tôi cần để nhận định trước khi vào lệnh.

3. Loại thị trường nào mà anh muốn trade nhất？

Tôi thường quan sát tất cả các loại thị trường có mức thanh khoản cao và di chuyển nhiều nhất, tôi muốn trade những thị trường mà tôi có thể vào và ra bất cứ lúc nào tôi muốn. Tôi thường nghe mọi người bảo rằng nên trade những thị trường có gap nhiều – như stock chẳng hạn. Tuy nhiên tôi nghĩ rằng việc trade như vậy là quá rủi ro vì tôi thường trade khối lượng lớn trên thị trường. Việc trade các thị trường có mức thanh khoản cao như Forex hay các chỉ số chứng khoán thay vì chứng khoán thực sự, tôi cảm thấy tốt hơn.

4. Phương pháp giao dịch nào anh sử dụng để phân tích thị trường？

Chỉ sử dụng price action thôi.

5. Loại setup nào anh thường thích vào lệnh nhất？

Tôi thường sử dụng 3 loại setup cơ bản: pinbar, inside bar và fakey setup. Tất cả các setup này đều dựa trên price action. Thường thì tôi thích trade các setup này khi chúng đi theo xu hướng chính của thị trường, đặc biệt là xu hướng trên chart ngày. Bạn có thể trade ngược trend, tuy nhiên tôi thường khuyên bạn nên trade cùng trend nếu bạn là người mới, chỉ trade theo xu hướng rõ ràng của thị trường là cách tốt nhất bảo vệ tài khoản của bạn và không bị ảnh hưởng về mặt tâm lý.

6. Thường thì anh làm cách nào để tìm và chọn các cú trade có tiềm năng？

Tôi có một trading plan cụ thể bao gồm tất các các loại setup price action mà tôi thích, trong bản trading plan đó tôi có 3 thứ: con trend hiện tại, các mức kháng cự hỗ trợ quan trọng và tín hiệu price action. Tôi thường hay lẩm nhẩm là T.L.S – nghĩa là Trend Level Signal. Tối thiểu khi trade, tôi cần xác định 2 trong 3 yếu tố đó trước khi vào lệnh, đó sẽ là cú trade có cơ hội thắng cao nhất với tôi. Tất nhiên là bạn cũng cần thêm một số yếu tố khác như mức rủi ro bạn có thể chịu đựng là bao nhiêu, chốt lời bao nhiêu, stop loss như thế nào… tuy nhiên tôi thường tự tính và viết tắt trading plan để phân tích nhanh. Những người mới trade, tôi khuyên là nên làm từ từ, không nên nhảy cóc và làm gọn kế hoạch giao dịch như cách tôi đang làm.

7. Thường thì anh giữ lệnh bao lâu？

Thường thì tôi giữ lệnh từ vài ngày cho đến vài tuần, nếu tôi bắt được một con trend tốt, tôi có thể giữ nó đến vài tháng nhưng hiếm lắm, không quá 1 tuần đâu. Tôi thường thích trade theo kiểu set and forget (vô lệnh rồi thì quên luôn), vào lệnh rồi sau đó tôi sẽ đi đâu đó một thời gian, cứ để risk reward làm việc của nó, dính stop loss thì thôi, tôi trade tiếp. Tôi thường đặt chốt lời với tỉ lệ risk:reward là 1:2 hoặc 1:5 tùy điều kiện thị trường cho phép.

8. Anh có thiết lập mục tiêu lời hàng tuần hay hàng tháng không, hay mức năm chẳng hạn？

Không, tôi không đặt mục tiêu kiểu đó vì tôi không tin tính thực tế cho việc thiết lập mục tiêu như vậy, thị trường có thể tạo ra một số lượng XYZ điểm vào lệnh và risk reward một cách ngẫu nhiên với mỗi cú trade và trader sẽ không bao giờ biết chính xác họ có thể nhận được bao nhiêu. Vì vậy, bạn không thể kỳ vọng một mục tiêu cụ thể nào đó cho hằng tuần, hằng tháng… chỉ đơn giản là cứ trade đi và thị trường sẽ cho bạn, bạn vào một lệnh tốt, loại bỏ những lệnh xấu và cứ tiếp tục làm đi làm lại cho đến cuối tháng thôi.

9. Kể cho tôi nghe một ngày làm việc của anh từ lúc bắt đầu đến khi kết thúc đi nào？

Tôi thường dậy vào buổi sáng như mọi người nhưng thay vì ăn sáng tôi sẽ xem chart trước. Tôi sống ở Australia nên thời điểm buổi sáng thường là lúc phiên Mỹ vừa đóng cửa. Tôi sẽ quan sát xem có tín hiệu price action nào hay không, nếu không tôi sẽ bắt đầu kẻ các ngưỡng kháng cự - hỗ trợ trên chart, quan sát xem từ tối qua đến giờ chuyện gì đã xảy ra trên thị trường. Nếu tôi tìm thấy một setup tốt lúc đó tôi sẽ vào lệnh, sau đó tôi thường quay lại xem chart vào buổi xế chiều, thời điểm đó là phiên Âu vừa mở cửa. Tôi sẽ kiểm tra chart và vào lệnh lần nữa nếu có cơ hội. Nhìn chung, nếu bạn trade chart daily, bạn không cần thiết phải quan sát chart quá nhiều, quan sát chart cả ngày khiến tôi căng thẳng và đó không phải là thứ tôi muốn.

10. Làm thế nào để anh tiếp cận thị trường và phát triển những kỹ năng trading của mình？

Khi tôi mới bắt đầu, tôi thường trade chứng khoán và tôi đã có một chút thành công nho nhỏ, đó là những năm đầu khi tôi trade, cũng giống như các bạn mới trade thôi. Tôi đã tham gia giao dịch nhầm thị trường và nhầm khung thời gian. Bạn biết đấy, sau đó tôi đã chuyển sang khung thời gian mới và sản phẩm tài chính khác. Tôi chuyển từ việc trade trong ngày sang trade chart ngày.

11. Anh hãy kể cho chúng tôi biết sự kiện nào đã thay đổi nghiệp trading của anh？

Tôi đã từng cố bắt đỉnh, bắt đáy rất nhiều. Rất nhiều người trong chúng ta thường cố gắng chống lại xu hướng hiện tại của thị trường. Một điều mà tôi học được đó là thị trường thường đi xa hơn những điều bạn có thể nghĩ, nó sẽ hằng ngày hằng giờ khiến bạn phải há hốc mồm vì ngạc nhiên với những hành vi kỳ quái của nó. Thế nên điều tốt nhất là bạn nên chờ đợi, khi con tàu thị trường bắt đầu lăn bánh theo 1 hướng đi rõ ràng, bạn chỉ việc lên tàu và mọi chuyện sẽ ổn.

12. Nếu day trading không phù hợp với một số người, vậy thì hướng đi nào là tốt nhất anh khuyến nghị cho phần lớn các trader？

Day trading là cờ bạc, bất kì ai thử day trades đều sẽ cảm thấy nghiện phong cách giao dịch như vậy, và cầu Chúa chúc lành cho bạn nếu bạn trade trong ngày. Nếu bạn day trading bạn chắc chắn sẽ phải đốt vài tài khoản. Với khung thời gian thấp, thị trường thường dễ bị thao túng và cấu trúc thường ít bền vững, khó dự đoán hơn so với khung thời gian lớn. Vì vậy, nó thực sự là trò cờ bạc và tôi khuyến khích các trader tránh xa daytrading. Chuyển sang trade chart daly, bạn sẽ chậm đi nhiều hơn nhưng bạn sẽ cẩn thận hơn, học hỏi được nhiều hơn và tâm lý bạn cũng sẽ ổn hơn. Rủi ro của bạn sẽ giảm khi kỹ năng của bạn ngày càng gia tăng.

13. Mất bao lâu anh nghĩ một trader có thể thành công？

Để có thể học những thứ cơ bản nhất, tôi nghĩ là khoảng 2 năm. Nhưng, để thực sự chạm đến mốc mà bạn có thể bắt đầu kiếm ra tiền từ trading, tôi nghĩ nó sẽ dao động từ 2-5 năm. Đó có vẻ như là một khoảng thời gian khá dài, tuy nhiên hãy so sánh nó với thời gian bạn học đại học, khối lượng kiến thức của trading cũng có độ lớn tương tự. Bạn chắc biết quy luật 10,000 giờ của Malcom Gladwell chứ？ Anh ấy nói rằng, để có thể trở thành chuyên gia trong 1 lĩnh vực nào đó, bạn sẽ cần 10,000 giờ đấy, điều đó rất chính xác với trading.

14. Anh quản lý rủi ro như thế nào？ Phương pháp nào anh dùng để giảm thiểu rủi ro khi sự phân tích của anh sai？

Tôi sử dụng quản lý rủi ro theo vốn cố định (fixed dollar risk method) bởi vì tôi tin 2 điều: tôi không tin chúng ta nên quản lý rủi ro dựa trên tài khoản giao dịch, thay vào đó tôi tin rằng các trader nên sử dụng lợi nhuận của họ. Tiếp theo, tôi tin rằng để có thể biết bạn có thể rủi ro bao nhiêu, tốt nhất là nên quản lý vốn theo số tiền cụ thể và giữ nó liên tục thay vì sử dụng phần trăm cố định (percentage risk model), đó là cách đốt cháy tài khoản của bạn một cách từ từ.

Nếu bạn lỗ hơn 1 nửa tài khoản, bạn cơ bản là cần hơn 100% tài khoản để có thể trở về với breakeven. Vì thế, nếu bạn có kỹ năng và từng trải nghiệm như tôi, quản lý vốn theo số tiền cố định sẽ tốt hơn.

15. Anh định nghĩa một cú trade của mình bị thất bại như thế nào sau khi vào lệnh？

Có một số điều tôi nghĩ khi đề cập đến một cú trade fail: nó có thể dính stop loss của bạn hoặc nó có thể cho một tín hiệu đảo chiều sau khi bạn vào lệnh.

Câu hỏi này thực sự rất khó trả lời nhưng thông thường các lệnh giao dịch của tôi thường kết thúc trong 1 vài ngày, vì thế nếu như lệnh của tôi không di chuyển theo đúng hướng mà tôi muốn trong vài ngày thì tôi có thể sẽ xem lại lý do vì sao tôi vào lệnh hay có thể sẽ xem thử có tín hiệu đảo chiều nào hay không, sau đó tôi có thể xem xét việc đóng lệnh. Tuy nhiên, hầu hết thời gian tôi sẽ giữ lệnh cho đến khi giá dính stop loss, 90% tôi sẽ cam kết giữ lệnh của mình sau khi đã vào cho dù bất cứ chuyện gì xảy ra. Tôi đặc biệt không bao giờ thoát lệnh dựa trên khung thời gian thấp, vì thế nếu tôi vào lệnh trên chart ngày tôi sẽ không để các tín hiệu giao dịch trong ngày làm ảnh hưởng đến lệnh giao dịch của tôi, hay nói cách khác đó chính là quản lý lệnh theo phong cách “set and forget”.

16. Anh có bình quân giá khi lỗ không？

Để trả lời câu hỏi này, tôi xin phép mượn câu nói của huyền thoại trading Paul Tudor Jones: “losers average losers” (tạm dịch là chỉ có kẻ thua cuộc mới tiếp tục bình quân giá).

17. Anh có thể giải thích cụ thể hơn về cách anh đặt stop loss không？

Stop loss nên đặt ở vùng hợp logic hơn là chỉ đặt tại vùng mà bạn nghĩ nó có thể risk với số pips bao nhiêu mà bạn muốn. Stop loss có thể kết hợp giữa setup giao dịch của chúng ta và vùng hỗ trợ kháng cự gần đó. Việc đặt stop loss không bao giờ có một phương pháp hoàn hảo nào cả, tuy nhiên hãy nghĩ tới việc đặt stop loss tại vùng mà bạn nghĩ khi giá đến vùng đó bạn sẽ chấp nhận lệnh giao dịch của bạn đã sai hoàn toàn.

Hãy chú ý đến toàn bộ cấu trúc của thị trường, đừng chỉ quan sát điểm vào lệnh ngay tại vị trí đó.

18. Cho chúng tôi biết về thống kê lệnh giao dịch của anh, tỉ lệ thắng của anh khoảng bao nhiêu, tỉ lệ lời lỗ trung bình là bao nhiêu？

Thông thường, tỉ lệ thắng lệnh của tôi dưới 50%. Tỉ lệ thắng thường dao động quanh mốc 30-50%. Bạn biết đấy, nó thường ở ngưỡng dưới 50% tuy nhiên tôi sẽ thường có những cú “home run trade” (lệnh ăn cực dày), trung bình thắng của tôi dao động ở mức 2:1 đến 3:1.

Với tỉ lệ thắng như thế, thống kê lệnh của tôi thường là 30-50% thắng, tỉ lệ lời lỗ trung bình là 2:1 nhưng không có nghĩa tôi thường chốt lời ở mức risk:reward 1:2

Cảm ơn anh, chúng tôi xin chúc anh có nhiều thành công hơn trong tương lai và chia sẻ thêm thật nhiều kinh nghiệm của mình cho các trader trên toàn thế giới.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------

WikiFX là ứng dụng tra cứu sàn môi giới toàn cầu đầu tiên tại Việt Nam. Với kho dữ liệu khổng lồ hơn 30000 broker và sự tin tưởng của hơn 5 triệu người dùng trên toàn thế giới.

*Cảnh báo rủi ro: Trước khi bắt đầu giao dịch, bạn phải hiểu rõ những rủi ro liên quan đến các giao dịch sử dụng đòn bẩy và cần phải có kinh nghiệm cần thiết để làm việc trên thị trường Forex