بانكی ناوەندی زیاتر له‌ 203 ملیۆن دۆلاری خسته‌بازاڕه‌وه‌

بانكی ناوەندی عێراق ئەمڕۆ دوشه‌ممه‌ زیاتر له‌ 203 ملیۆن دۆلاری خستنەبازاڕەوە، بەهای دۆلاریش بەرامبەر بەدینار لەبازاڕەكانی ئاڵوگۆڕی دراو به‌جێگیری ماوه‌ته‌وه‌ و به‌های 100 دۆلار به‌رامبه‌ره‌ به‌ 160 هه‌زار و 350 دینار.

ئەمڕۆ دوشه‌ممه‌ بانكی ناوەندی عێراق رێژەی خستنەڕوی راگەیاند كە 203 ملیۆن و 802 هه‌زار و 572 دۆلاری خستۆتەبازاڕەوە، كە 32 ملیۆن و 660 هەزار دۆلاری بەشێوەی كاش، هه‌روه‌ها 171 ملیۆن و 142 و 572 دۆلار دۆلاریشی بەشێوەی حەواڵەیه‌.

بەهای 100 دۆلار بەرامبەرە بە 161 هەزار و 350 دینار

بەگوێرەی ئەو زانیاریانەی لەبازاڕی دۆلارەكەی سلێمانیەوە بە خەندان دراون، بەیانی ئەمڕۆ لەكاتی كردنەوەی بازاڕەكانی ئاڵوگۆڕی دراو بەهای 100 دۆلار بەرامبەر بو بە 161 هەزار و 350 دینار، بەڵام لەئێستادا بەهاكەی به‌جێگیری ماوه‌ته‌وه‌ و بەجۆرێك بەهای 100 دۆلار بەرامبەرە بە 161 هەزار و 350 دینار.

ئێوارەی دوێنێ لەكاتی داخستنی بازاڕەكانی ئاڵوگۆڕی دراو بەهای 100 دۆلار بەرامبەر بو بە 161 هەزار و 500 دینار.

بانكی نێوده‌وڵه‌تی ئه‌مڕۆ دوشه‌ممه‌ ڕایگه‌یاند، پێشبینی ده‌كات تێكڕای نرخی نه‌وتی جیهانی له‌ چاره‌كی چواره‌می ئه‌مساڵدا بگاته‌ 90 دۆلار بۆ هه‌ر به‌رمیلێك، به‌ڵام هۆشداریدا له‌وه‌ی كه‌ په‌ره‌سه‌ندنی ئه‌م دواییه‌ی ململانێكان له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست ڕه‌نگه‌ نرخی نه‌وت به‌شێوه‌یه‌كی به‌رچاو به‌رزبكاته‌وه‌ و نرخی به‌رمیلێك بگه‌یه‌نێته‌ 157 دۆلار.

له‌ نوێترین ڕاپۆرتی بانكی نێوده‌وڵه‌تیدا كه‌ له‌باره‌ی چاوه‌ڕوانییه‌كانی بازاڕی كاڵاكانه‌وه‌ بڵاویكردوه‌ته‌وه‌، ئاماژه‌ی به‌وه‌كردوه‌، له‌ سه‌ره‌تای شه‌ڕی غه‌ززه‌ له‌ نێوان ئیسرائیل و حه‌ماسه‌وه‌، نرخی نه‌وت به‌ڕێژه‌ی 6% به‌رزبوه‌ته‌وه‌، له‌كاتێكدا نرخی كاڵا كشتوكاڵیه‌كان و زۆربه‌ی كانزاكان و شته‌ بنه‌ڕه‌تییه‌كانی دیكه‌ كاڵاكان به‌زه‌حمه‌ت جوڵاون.

سێ سیناریۆی مه‌ترسی دیاریده‌كات له‌سه‌ر بنه‌مای ڕێڕه‌وی مێژویی

ڕاپۆرته‌كه‌ سێ سیناریۆی مه‌ترسی دیاریده‌كات له‌سه‌ر بنه‌مای ڕێڕه‌وی مێژویی كه‌ ململانێ ناوچه‌ییه‌كان له‌ ساڵانی حه‌فتاكانی سه‌ده‌ی ڕابردوه‌وه‌ ده‌گرێته‌وه‌، له‌گه‌ڵ زیادبونی توندی و ده‌رئه‌نجامه‌كانیان.

سیناریۆی یه‌كه‌م (تێكچونی بچوك):

بانكی نێوده‌وڵه‌تی پێی وایه‌ ئه‌م سیناریۆیه‌ هاوتایه‌ له‌گه‌ڵ دابه‌زینی ئاستی به‌رهه‌مهێنانی نه‌وت كه‌ جیهان له‌ كاتی شه‌ڕی ناوخۆی لیبیا له‌ ساڵی 2011دا به‌ نزیكه‌ی 500 هه‌زار بۆ دو ملیۆن به‌رمیل له‌ ڕۆژێكدا به‌ چاوی خۆی بینیوه‌، به‌ گوێره‌ی ئه‌و بانكه‌ ئه‌م سیناریۆیه‌ نرخی نه‌وت به‌ره‌و مه‌ودایه‌ك پاڵ ده‌نێت له‌ چاره‌كی چواره‌می ئه‌مساڵدا له‌ نێوان نرخی به‌رمیلێك له‌نێوان 93-102 دۆلار بێت.

سیناریۆی دوه‌م (تێكچونی مامناوه‌ند):

ئه‌م سیناریۆیه‌ به‌ نزیكه‌یی هاوتایه‌ له‌گه‌ڵ شه‌ڕی عێراقی ساڵی 2003دا دابینكردنی نه‌وتی جیهانی به‌ ڕێژه‌ی 3-5 ملیۆن به‌رمیل له‌ ڕۆژێكدا كه‌مده‌كاته‌وه‌ و نرخی به‌رمیلێك بۆ نێوان 109 بۆ 121 دۆلار پاڵده‌نێت.

سیناریۆی سێیه‌م (پچڕانی گه‌وره‌):

به‌پێی ئاماری بانكی جیهانی ئه‌م سیناریۆیه‌ نزیكه‌ له‌ كاریگه‌رییه‌كانی گه‌مارۆی نه‌وتی عه‌ره‌بی له‌ ساڵی 1973، كه‌ بوه‌ هۆی كه‌مكردنه‌وه‌ی خستنه‌ڕوی نه‌وتی جیهانی به‌ بڕی 6 ملیۆن بۆ 8 ملیۆن به‌رمیل له‌ ڕۆژێكدا، ئه‌مه‌ش له‌ سه‌ره‌تادا ده‌بێته‌ هۆی به‌رزبونه‌وه‌ی نرخی نه‌وت بۆ 140 دۆلار بۆ 157 دۆلار بۆ هه‌ر به‌رمیلێك، واته‌ بازدانێك بۆ هه‌ر به‌رمیلێك بۆ 157 دۆلار، به‌ڕیژه‌ی 75% به‌رزده‌كاته‌وه‌.

لای خۆیه‌وه‌ ئایهان كۆس، جێگری سه‌رۆكی ئابوری له‌ بانكی نێوده‌وڵه‌تی ڕایگه‌یاندوه‌، “به‌رزبونه‌وه‌ی نرخی نه‌وت، ئه‌گه‌ر به‌رده‌وام بێت، به‌ ناچاری به‌ مانای به‌رزبونه‌وه‌ی نرخی خۆراك دێت”.

ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد، ئه‌گه‌ر شۆكێكی توند له‌ نرخی نه‌وتدا ڕوبدات، ئه‌وه‌ ده‌بێته‌ هۆی به‌رزبونه‌وه‌ی هه‌ڵاوسانی خۆراك، كه‌ پێشتر له‌ زۆرێك له‌ وڵاتانی تازه‌پێگه‌یشتودا به‌رزبوه‌ته‌وه‌.